Talkshowhosts Maarten Steinbuch en Arjan van Weele zetten direct de toon. Ze kwalificeren elkaar – niet zonder ironie – als respectievelijk ‘wetenschappelijke duizendpoot’ en de man die, NEVI-inkoopmanagersindex in de hand, ‘als eerste weet hoe de economie ervoor staat’. Vervolgens ontrolt zich een vermakelijke én inhoudelijk zeer interessante talkshow. ‘Dus dankzij de Wet van Moore zijn jullie maar achttien maanden van jullie faillissement af?’ Uitbundig lachen, dan weer ademloos luisteren tijdens Link’s grote Nederland-Maakt-Het-Met-Marketing-talkshow op 21 november.
Theo Kneepkens, KLA-Tencor
Theo Kneepkens van KLA-Tencor (standplaats Singapore) laat vanaf de bank op het podium duidelijk blijken zeer gecharmeerd te zijn van de Nederlandse supply base die ook ASML benut. Geen toeval: het Amerikaanse bedrijf maakt procescontrolesystemen voor met name de semicon die bij klanten als TSMC en Samsung in dezelfde productielijn staan als de systemen van het Veldhovense bedrijf. ‘Onze machines controleren of die van ASML hun werk wel goed hebben gedaan.’
Nederlandse supply base
Om het innovatietempo van die sector, gedefinieerd met de Wet van Moore, te kunnen bijbenen, investeert KLA tot twintig procent van z’n omzet in r&d: ‘Wij werken nu al aan technologie om straks lijntjes van acht nanometer te kunnen meten. Om die snelheid erin te houden, werken we nauw samen met een aantal Nederlandse system suppliers. Omdat het in onze sector bovenal draait om de technologie en pas daarna om de kosten, kunnen we die voor het hoognauwkeurige werk inzetten.’ Op de vraag van Arjan van Weele of ontwikkelen en produceren in Eindhoven, vanwege die top-supply base daar, een optie is, gaf Kneepkens aan dat een vierde r&d-vestiging – naast die in Singapore, Israël en Silicon Valley – niet aan de orde is. Juist vanwege KLA’s technologiegedrevenheid: ‘De vervoerskosten zijn niet van dien aard dat een vestiging in Eindhoven nodig wordt.’
Henk-Jan Snellink, WP Haton.
Wel heel kostengedreven is het broodproductiemachinebedrijf WP Haton van een tweede gast, Henk-Jan Snellink. Het bedrijf uit Panningen, verhaalt de directeur, zat ten tijde van de aanslagen op 11 september 2001 niet ver af van faillissement. Met zijn verkoopdirecteur op zakenreis in de VS kwam hij een week lang vast te zitten in Las Vegas. Het tweetal benutte die tijd om heel serieus na te denken over verbetering van de marketing. ‘Meer marketing was tot dan een extra folder of wat sleutelen aan de website. Daar, aan de rand van het zwembad, besloten we de klant werkelijk centraal te stellen. Met nog maar 50.000 gulden op de bank, besloten we een bakkerij te bouwen, in onze machinefabriek.’ Het doel was tweeledig: de eigen medewerkers veel meer gevoel bijbrengen voor de markt die ze bedienen en bakkers/klanten naar de fabriek halen om er met de machines te ‘spelen’. ‘Dan leer je bijvoorbeeld dat gewichtsnauwkeurigheid bij broden van groot belang is. En dat voor de bakker alles draait om de textuur en structuur van het brood. Om dat inzicht te versterken, heb ik in een periode dat ik tientallen mensen moest ontslaan, vijf bakkers aangesteld.’
Tegenwoordig ruikt het in de machinefabriek naar brood, hebben de machines smaakvolle namen als Crustica en Baguetta – ‘ook bedacht aan de rand van het zwembad’ – en schrijft WP Haton al jaren zwarte cijfers. Dat laatste mede door het inrichten van een ‘Blue Value’-ruimte, waar medewerkers aan innovatieve ideeën kunnen sleutelen, ook samen met toeleveranciers; naar een concept van – weer valt de naam – ASML. ‘Al die maatregelen hebben het werkplezier van mijn mensen vergroot. Daarom kunnen wij nu met minder mensen meer omzet draaien. Dat moet ook wel, want we willen in Nederland blijven produceren.’
Jan Veenendaal, Lightweight Containers.
De entertainende talkshow van de Eindhovense hoogleraren Van Weele en Steinbuch – tot dan vreemden voor elkaar, maar op het podium een ingespeeld team van het kaliber Pauw & Witteman – trapt af met Jan Veenendaal. Hij is directeur van Lightweight Containers, bekend van de KeyKeg, een pet-plastic vat dat de zware metalen fusten kan vervangen. Voordelen zijn onder meer dat wijn of bier weken langer goed blijft en de ‘keg’ na gebruik samengedrukt en in de plasticbak gegooid kan worden, dus niet retour brouwerij hoeft.
Na jaren ontwikkelen aan product en vooral productieproces, begint het familiebedrijf uit Den Helder vaart te krijgen; de afgelopen drie jaar is de omzet steeds met vijftig procent gestegen. ‘De doorbraak kwam nadat we besloten niet meer alleen naar de klant – de brouwerijen, red. – te gaan, maar vooral ook naar de klant van de klant, de horecabedrijven. Nu heb ik soms het idee dat we een datingbureau zijn, zoveel café-eigenaren bellen ons met de vraag welke brouwerijen op de KeyKeg zijn overgeschakeld.’ Uitontwikkeld zijn Veenendaal c.s. nog lang niet. Inmiddels leggen ze de laatste hand aan nieuwe, verbeterde keg’s en steken ze energie in het ontwikkelen van een businessmodel waarin brouwerijen de KeyKeg zelf in licentie kunnen assembleren, om kostbaar transport van vooral lucht te vermijden. ‘Hoe dan ook, een jongensdroom die nog uitkomt ook’, besluit Veenendaal stralend.
Zelf drinken
Vierde gast op de bank is Henk Volberda, die later op de avond als juryvoorzitter de DISA-winnaars bekend zal maken. Hij is hoogleraar strategisch management in Rotterdam en nauw betrokken bij de jaarlijkse rankings van het World Economic Forum. In de laatste ranglijst is Nederland wat betreft concurrentievermogen gezakt van plaats vijf naar acht, memoreert hij. Terwijl het Singapore van KLA-Tencor, dankzij een consciëntieus industriebeleid, de tweede plek inneemt. Toch legt Volberda de bal niet uitsluitend bij de overheid neer. ‘EZ heeft deels gelijk als ze stellen dat ze het paard wel naar de beek kunnen brengen, maar het paard dan toch zelf zal moeten drinken. Het grootbedrijf investeert wel in r&d, maar het mkb blijft steeds meer achter en profiteert zo te weinig van de regelingen die er zijn’, aldus Volberda. Een boodschap die ook gericht is aan de tweehonderd mensen in de zaal, waaronder menige industriële mkb’er. Het blijft stil, heel even.
De show in Boerderij Mereveld te Utrecht werd mede mogelijk gemaakt door ING Bank en softwareontwikkelaar ISAH en maakte deel uit van Link Magazine’s DISA 2013-programma.
